خوزستان : اندیکا- شیمبار اسب های نیله - کُمیت چال- چال- نیله برنجی- سهر- سمند- شبدیز..., ...ادامه مطلب
فرا داستان و نظریه ی خوانش شهوانیپیش از تعریف فراداستان ،نظریه ی خوانش شهوانی را می خوانیم:" فراداستان همانگونه که در کلیت ساختاری خود باز نمودی از جهان بیرون است، مضمون عشق را نیز در ساختار خود بازنمایی می کند.مک هیل با یادآوری شدن "نظریه ی خوانش شهوانی" جان بارت، که در آن معلم نقش مَرد، خواننده نقش زن و متن نقش آمیزش این دو را ایفا می کند، مصداق های متعددی از متون داستانی پسامدرن نقل می کند. از نظر او تحولات ضمیر دوم شخص در متون پسامدرنیستی، نقش اصلی را در این بازنمایی ایفا میکند. در متون مدرنیستی ضمیر دوم شخص به گونه ای به کار میرود که کار کرده مخاطب سازی مستقیم خود را از دست می دهد... و یا در دیگر موارد، ضمیر دوم شخص در جایگاه ضمیر سوم شخص شخصیت داستانی قرار گرفته، در مقام نوعی سخن غیر مستقیم... ایفای نقش میکند... در هیچ یک از این موقعیت ها، خواننده به طور مستقیم مرجع ضمیر دوم شخص محسوب نمی شود...[اما] ضمیر دوم شخص پسامدرنیستی این کارکرد را دارد که توجه خواننده را به شکافی جلب می کند که به واسطه ی حضور ضمیر دوم شخص در سخن ایجاد شده است(تدینی،۱۳۸۸: ۴۸-۴۹).فراداستان چیست؟مسئله این است.از از معدود شیوه های آغازیدن یک کتاب که در ملوک راقیه مالوف است،بنده ی کمترین بر این باور است که شیوه ای که خود به کار بسته، بهترین شیوه است- به اعتقاد این بنده ی کمترین، این شیوه مذهبی ترین شیوه است- چرا که نوشتن نخستین جمله را کمر بستم و بعد، برای دومین جمله به قادر متعال توکل کردم(لارنس استرن، تریسترام شندی،ص.۴۳۸). لعنت بر سرتاپای این ظاهر دروغگو که من حقیقت تن دارم زور میزنم چیزی در موردش بنویسم و اصلاً این مزخرفات نیست...(بی.اس.جانسن،آلبرت انجلو،ص.۱۶۳). از وقتی به فکر این داستان افتاد, ...ادامه مطلب
رمان زمان لرزه نوشته کورت ونه گات: این رمان، یک فراداستان است. به عقیده ی والاس مارتین: اگر داستان وانموده است، در فرا داستان که نویسنده به خودِ وانمود توجه نشان می دهد، گفتمان را به سطح حقیقی ارتقا میدهد. در این صورت چه بسا منتقد اخلاق گرا سخن کسی را که راحت می گوید" دارد وانمود می کند،نشانه ی صداقت و جدی بودن او نداند، بلکه به سبک سری او نسبت دهد." اما در فرهنگ گسترده ی ادبیات امروز، به اعتقاد پاتریشیا واف یک متن روایی زمانی فراداستان میشود که در پوششی از تسنن پیچیده شده باشد. یعنی حقیقتی که مارتین از آن سخن می گوید، نزد خانم واف تصنع معنی می دهد. اما در واقع معنای هر دو یکی است. دروغگویی اعتراف کند یا راستگو حرف را خود را معکوس سازد. در نهایت نویسنده آگاهانه قواعد داستان را برملا میکند و توجه خواننده را به زبان ها و سبک های ادبی خود معطوف می کند. به زبان خودمانی نتیجه ی نهایی، داستانی درباره ی داستان است. خوب به همین رمان زمان لرزه دقت کنیم.ونه گات با آگاهی طنزآمیز و منتقدانه ای در عرصه ی رمان، به مثابه ی یک هنر، به خلق اثری هنری می پردازد. به قول خانم واف:"[ چنین نویسندهای] همزمان خلق داستان و صدور بیانیه در مورد خرابی آن داستان است." از این نظر فراداستان پست مدرنیستی از درون به پرسش درباره ی واقعی گرایی می پردازد. وانمود می کند که دریچههایی شفاف روی جهان، برش های زندگی یا توهمات اصالت باز می کند، بلکه با جلب توجه به منزلت خود به مثابه ی یک تولید انسانی، اعتراف میکند که نمی توان هیچ باز نمود عینی، فراگیر و کاملی ارائه داد. در عین حال اگر خوب دقت شود، با مواردی مثل زلزله در زمان و بازگشت به ده سال پیش و حضور شخصیتهای داستانی در یک متن روایی روبرو هستیم که به سبب نوع, ...ادامه مطلب
فرم در داستان های فرمالیستیفرمالیسم به چگونگی گفتن داستان اهمیت ویژه ای می دهد که پیش از آن اصلاً مورد توجه قرار نمی گرفت. بنابراین در بین عناصر داستان هرکدام که نقش مهم تری در چگونگی گفتن داستان داشته باشد، بیشتر به فرم وابسته است. "دیدگاه" جزیی از داستان است که کیفیت آن فرم داستان را تشکیل می دهد. انتخاب دیدگاه حتی بر سایر عناصر داستان، همانند لحن، زبان و شخصیت تاثیر می گذارد؛ بنابراین تشخیص اینکه چه کسی باید داستان را روایت کند، یکی از ارکان داستان نویسی است و کاملاً به شکل داستان مربوط می شود. دیدگاه را شیوه ای که نویسنده با آن داستان را به خواننده ارائه می دهد، تعبیر کردهاند و در تقسیم بندی دیدگاه، رابطه ی نویسنده با راوی را مرکز قرار داده اند." درک این آموزه که هر داستان ناگزیر از داشتن دیدگاهی برای روایت است، اما داشتن راوی برای نقل این روایت الزامی نیست، بسیار اهمیت دارد(مستور،۱۳۸۴: ۳۶). گاهی نویسنده خود راوی داستان است و گاهی داستان روایتگری دارد که واسطه ی میان نویسنده و خواننده است. داستان هایی هم هستند که با توان دراماتیکی بالا از زاویه دید نمایشی بهره برده اند که باز هم می توان گفت راوی آن ها خود نویسنده است." اصولاً انتخاب زاویه دید، انتخاب ابزاری است-قیاس- برای نگریستن به جهان(مندنی پور،۱۳۸۴: ۱۰۱). این انتخاب از میان گونههای مختلف زاویه دید توسط نویسنده و با توجه به درون مایه داستان انجام می گیرد. برای ساده تر کردن مطالعه انواع دیدگاه آن را به دو دسته ی اصلی تقسیم کرده اند: دیدگاه اول شخص و دیدگاه سوم شخص. دیدگاه نخست، در تقسیم بندی جداگانهای به راوی- ناظر و راوی - قهرمان تقسیم میشود که البته در هر دو حالت نسبت به دیدگاه سوم شخص محدود تر است؛ زیرا وسعت دید , ...ادامه مطلب
فرم در داستان های فرمالیستیفرمالیسم به چگونگی گفتن داستان اهمیت ویژه ای می دهد که پیش از آن اصلاً مورد توجه قرار نمی گرفت. بنابراین در بین عناصر داستان هرکدام که نقش مهم تری در چگونگی گفتن داستان داشته باشد، بیشتر به فرم وابسته است. "دیدگاه" جزیی از داستان است که کیفیت آن فرم داستان را تشکیل می دهد. انتخاب دیدگاه حتی بر سایر عناصر داستان، همانند لحن، زبان و شخصیت تاثیر می گذارد؛ بنابراین تشخیص اینکه چه کسی باید داستان را روایت کند، یکی از ارکان داستان نویسی است و کاملاً به شکل داستان مربوط می شود. دیدگا را شیوه ای که نویسنده با آن داستان را به خواننده ارائه می دهد، تعبیر کردهاند و در تقسیم بندی دیدگاه، رابطه ی نویسنده با راوی را مرکز قرار داده اند." درک این آموزه که هر داستان ناگزیر از داشتن دیدگاهی برای روایت است، اما داشتن راوی برای نقل این روایت الزامی نیست، بسیار اهمیت دارد(مستور،۱۳۸۴: ۳۶). گاهی نویسنده خود راوی داستان است و گاهی داستان روایتگری دارد که واسطه ی میان نویسنده و خواننده است. داستان هایی هم هستند که با توان دراماتیکی بالا از زاویه دید نمایشی بهره برده اند که باز هم می توان گفت راوی آن ها خود نویسنده است." اصولاً انتخاب زاویه دید، انتخاب ابزاری است-قیاس- برای نگریستن به جهان(مندنی پور،۱۳۸۴: ۱۰۱). این انتخاب از میان گونههای مختلف زاویه دید توسط نویسنده و با توجه به درون مایه داستان انجام می گیرد. برای ساده تر کردن مطالعه انواع دیدگاه آن را به دو دسته ی اصلی تقسیم کرده اند: دیدگاه اول شخص و دیدگاه سوم شخص. دیدگاه نخست، در تقسیم بندی جداگانهای به راوی- ناظر و راوی - قهرمان تقسیم میشود که البته در هر دو حالت نسبت به دیدگاه سوم شخص محدود تر است؛ زیرا وسعت دید و, ...ادامه مطلب
تمایز میان داستان و طرح نتایج مهمی در نظریه ی ادبی دارد یکی از مهمترین این نتایج دستیابی به نظریه ای درباره ی مایه های اثر است.توماشفسکی در رساله "مایه های اثر" از این نظر یه بحث کرده است. به گمان او, ...ادامه مطلب